حادثه مرگبار در تاريخ جمهوري اسلامي ايران
در حالي كه روز گذشته بالگرد حامل رئيس‌جمهور در مسير بازگشت از مراسم افتتاح پروژه‌اي در جمهوري آذربايجان دچار سانحه شد، دلايل و اهداف سفر آيت‌الله رئيسي به منطقه مرزي در محافل سياسي مورد بررسي قرار گرفته است.
بررسي دلايل سفر آيت‌الله رئيسي به قره‌باغ
سفر آيت‌الله رئيسي به قره‌باغ در شرايطي انجام شد كه جمهوري آذربايجان و ارمنستان پس از آتش‌بس و واگذاري چندين روستاي ارمنستان به آذربايجان، ميزبان رئيس‌جمهور ايران بودند. در اين سفر، آيت‌الله رئيسي بر موضع ايران مبني بر تعلق قره‌باغ به جمهوري آذربايجان تاكيد كرد. اين اولين ديدار ابراهيم رئيسي و الهام علي‌اف پس از حمله مسلحانه به سفارت جمهوري آذربايجان در تهران بود.
با توجه به پايان يافتن جنگ ارمنستان و آذربايجان در اين منطقه، احداث پروژه‌هاي اقتصادي مي‌توانست به ميزان قابل‌توجهي امكان تشديد تنش‌ها را كاهش داده و به تداوم صلح كمك كند.
نگراني‌هاي ايران از رابطه آذربايجان با اسرائيل
رابطه نزديك جمهوري آذربايجان با اسرائيل و تلاش باكو براي برقراري ارتباط زميني با نخجوان بي سي گيم از طريق كريدور زنگزور كه ارتباط زميني تهران و ايروان را قطع مي‌كند، از جمله مواردي بود كه در گذشته نيز روابط دو كشور را پرتنش كرده بود. ايران چندين بار نگراني خود را از حضور و فعاليت نظامي اسرائيل در خاك جمهوري آذربايجان اعلام كرده و آن را تهديدي عليه خود دانسته بود.
اهميت سد قيزقلعه‌سي در روابط دو كشور
يكي از دلايل اصلي سفر رئيس‌جمهور به اين منطقه، حضور در مراسم افتتاح سد قيزقلعه‌سي بود كه به نماد همكاري دو كشور تبديل شده است. الهام علي‌اف نيز با تاكيد بر اهميت طرح‌هاي مشترك ايران و جمهوري آذربايجان، احداث اين سد را نشانگر دوستي دو كشور دانست. سد قيزقلعه‌سي كه از آن به‌عنوان بزرگترين پروژه آبي مشترك دو كشور ياد مي‌شود، توانايي تنظيم دو ميليارد متر مكعب آب در سال را دارد.
اين سد كه به‌صورت مشترك توسط ايران و آذربايجان و به نسبت تقريبي ۵۰-۵۰ ساخته شده، ۷۴ هزار هكتار از اراضي كشاورزي منطقه و استان‌هاي آذربايجان شرقي و اردبيل را بهره‌مند خواهد كرد.
توافقنامه‌هاي پيشين و اهميت سد در توسعه منطقه
توافقنامه همكاري مشترك در زمينه ادامه ساخت و بهره‌برداري از سدها و نيروگاه‌هاي خداآفرين و قيزقلعه‌سي حدود ۹ سال پيش امضا شده و در سال ۱۳۹۵ در مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيد. امروز شاهد افزايش ذخيره‌سازي سد خداآفرين و اتمام سد قيزقلعه‌سي بوديم. تامين آب شبكه خداآفرين، تامين برق به ميزان ۲۷۰ گيگاوات ساعت در سال و تنظيم آب ساليانه به ميزان ۲ ميليارد متر مكعب براي ايران و جمهوري آذربايجان از جمله اهداف ساخت سد قيزقلعه‌سي به شمار مي‌رود.
بهره‌برداري از سد قيزقلعه‌سي موجب افزايش حجم آب ذخيره شده در سد خداآفرين خواهد شد كه اين آب از طريق كانال و شبكه پاياب به دشت‌هاي آذربايجان شرقي، اردبيل و جمهوري آذربايجان تزريق مي‌شود و زمينه توسعه بخش‌هاي گردشگري، كشاورزي و توليد انرژي برق‌آبي را فراهم خواهد كرد.
تحليل ناظران سياسي
ناظران سياسي بر اين باورند كه احداث سد قيزقلعه‌سي يا هر اقدام اقتصادي ديگري در كنار ارس، به تداوم صلح بين جمهوري آذربايجان و ارمنستان كمك مي‌كند و موجب ايجاد آرامش در شمال ارس مي‌شود. اين امر به نفع هر دو كشور است، زيرا آنها را در مسير توسعه اقتصادي و ديگر تحولات مثبت قرار مي‌دهد.
حادثه تلخ در مسير بازگشت
متاسفانه در اين سفر، بالگرد حامل رئيس‌جمهور سيد ابراهيم رئيسي كه براي افتتاح سد مرزي قيزقلعه‌سي به آذربايجان شرقي سفر كرده بود، در مسير بازگشت در جنگل ديزمار در محدوده بين ورزقان و جلفا دچار سانحه شد. رئيس‌جمهور، آيت‌الله آل‌هاشم امام جمعه تبريز، حسين اميرعبداللهيان وزير امور خارجه، مالك رحمتي استاندار آذربايجان شرقي و چند تن ديگر از همراهان از جمله سرنشينان اين بالگرد بودند كه همگي به شهادت رسيدند.
برچسب:
